Күз ертегісі

(Сахна әдемі безендірілген. Балалар әсем әуенмен кіріп жартылай шеңберге

тұрады)

Айлин:

Армысыңдар халайық,

Бармысыңдар халайық!

Күзгі тойды жұп жазбай,

Бірге қарсы алайық!

Берекелі күз келді,

Мерекелі күз келді.

Жүргізуші: Құрметті қонақтар, ата – аналар! Мінекей өлкемізге алуан түсті жапырақтармен айналаны сары алтынға бөлеп күз де келді. Күздің келуін бәріміз асыға күттік. Ал күз бізге мол өнімін сыйға тартуда. Енше алтын күзімізге арналған мерекемізді бастайық.Жүргізуші: Өнер десе жайнаймыз , сандуғаштай сайраймыз алтын күзге арнаған әнімізді шырқаймыз:

     Ән «Күз тамаша»

Күз келіпті тамаша

Айналаға карасак

Сарғайған көп жапырақ

Сан жетпейді санасақ

Күз күз күз

Сарғаяды даламыз

Біз біз біз

Жеміс жинап аламыз

Күз күз күз

Күз мезгілі келгенде

Біз біз біз

Біз мектепке барамыз

Жанбыр да коп жауады

Булттар кокке ауады

Жемис пенен жидектер

Толып тургой бар али

Қайырмасы: (қайталанады)

Мен мундалап турады

Алтын аймак атырап

Агаштардан жауып тур

Кысыл сары жапырак                                                                                                      Қайырмасы: (қайталанады)

«Жалқау Айша»                                                                                                                                                       (көрініс)

(Ертегіші кітаппен): Міне күз де өз ертегісімен қонаққа келді.                               Біз білмейтін, бірақ өте қызықты ертегісін ала келіпті.                                                                                                    Сонымен...                                                                                                                                                                   Ерте-ерте-ертеде бір ауылда атасымен, әжесі және немересі тұрыпты. (музыка ойнап тұрады. Үшеуі үйдің алдына- ата керіліп, әже алжапқышын қағып, Айша шекілдеуік шағып келіп отырады. Өлең «семечки»ойналады) үшеуі тату – тәтті өмір сүріпті, жазда бақшаларына көкөністер отырғызыпты. Тек Айша өте жалқау, еріншек болыпты, жаз бойы шемішке шағып отыра беріпті. (Айша шекілдеуігін шағып отырады). Күз де келді кемпір мен шал бақшаға картоп қазуға жиналады.

Әже:Шал, күрек ал, барып картоп қазайық.                                                                                                                 Ата: Эх-хе-хе. Қазсақ қазайық. (күректі алады)                                                                                                                  Әже: Айша, қызым-ау, шелек алып бізге көмектес.                                                                                    Айша қыз: (істегісі келмей) Ол не дегенің, әжешім,                                                                                                                       Менің қолым бос емес.                                                                                                                                                     Бау – бақшада жұмыс істеу қазір сәндеемес.      Әже күрсіне шелекті алып атамен бірге бақшаға қарай кетеді.(музыка)                                                                                                                                                 Ертегіші: Әже мен ата бастарын шайқай картоп қазуға кетеді.                                                                                                               Шелек пен күрек алып бақшаға барады («Эй, ухнем» әні әуенімен).                                                                     Ата қазуды бастап, бірнеше қадам жасайды да, белін ұстап                                «Ой, ой, ой» - деп қатты ыңырси бастайды.                                                                                          Әже (шошып): Шалым – ау, не болды?                                                                                                                                             Шал:-Охо- хо. Барлық жерім ауырып тұр. Тағы радикулит басталды-ау деймін.                                                                                                                                         - Не істейміз енді?                                                                                                                                            - Картопты кім қазады?       

Шал арқасын ұстап үйге қарай бет алады. Әже күрек, шелекті алып, атаның артынан ауыр күрсіне демалып барады.

Әже: - Шал – ау, мүмкін отырып демалыпбалалардың тақпағын тыңдасаң белің жазылар.

С. Нұраят:

О, алақай, тамаша!

Шашу шашты жапырақ

Бақтың іші алаша

Аунар ма еді жатып ап

А Самира

Жеміс-жидек пісті

Қамбаға астық түсті         

Қызу жұмыс басталып,

Жинап алды жан салып

Айдана:

Ой балалар балалар

Қонырқай күз болыпты

Қурап жапырақ солыпты

Ел егінін орыпты

Қ.Алихан:

Біздің дала бай дала

Алтын астық айнала

Астық дала сәулеті

Астық отан дәулеті

Алуа:

Мерейлі күз мырза күз

Сыйлығына ырзамыз

Ашық арай таныңда

Шомыламыз нұрға біз

 Айсана

Сап сары гып даланы

Бояпты гой куз деген

Кустар канат кагады

Коштасандай бизбенен

Мансур:

Көбейді құт береке

Астық толы қамбамыз

Құтты болсын мереке

Алтын күзді тойлаймыз

Айсұлтан:

Жеміс мол теретін

Күз дос екен бізбенен

Бәрін тауып беретін

Жомарт екен күз деген                                                                                            Ә. Самира:

Берекесін сыйлауға

Өлкемізге күз келді

Жемістерін жинаға

Шақырады біздерді

Мариям:

Алтын сары қызыл көк

Алуан алуан жапырақ

Ағаштардан жамырап

Ұшты кенет жапырақ.                                                                                                                                                                                                                                                          Ата: - Қандай тамаша. Ал картоп жинауға бізге кім көмектеседі?                                   Айша (шекілдеуігін асықпай шағып): Кім көмектескені несі?                                                                 - Ана көршінің балаларын шақырайық. (Ойын «картопты жина» қалақшамен картопты шығыршықтан шелекке тасиды).                                                                                                                                                                                                         Ертегіші: -Міне картопта жиналды,  балалар жұмыс істеп шаршап қалыпты.                                Ата: -Түскі ас ішетін уақыт келді-ау деймін. Айша(қуана): -Менің винегрет жегім келіп тұр...Әже: - Ендеше барып бақшадан көкөністерді алып кел!                                                                                                                 Айша қыз(таң қала): - о не дегенің, әжешім,                                                                                                                 - Көкөністердің атауын да білмеймін ғой мен.Плитаның қасында тұрып ас дайындағанның маған қажеті мүлдем жоқ.                                                      Әже тағы күрсіне дем алады. Ертегіші: - Иә, көмекшінің түрі мынау...                                                                                                         – Балалар, сендерге ата мен әжеге винегретке көкөніс жинауға тағы көмектесулеріңе тура келіп тұр.                                                                                                                             («Музыкалық винегрет»)                                                                                                                                           Балалар көкөністер мен жемістердің арасынан керек өнімдерді таңдап, атап, жинайды.                                                                                                                                            Ертегіші: - Міне, жарайсыңдар! Көкөністер де жиналды, әже винегрет дайындап, бәрін тамақтандырды.                           Ал Айшамыз болса...                                                                                                                                         Ән айтып, би билеп, уайымсыз жүре бергенді жақсы көреді.                                                                  Құрбылары: Айша, құрбым, орманға барып серуендеп келейік.                                                                          Айша қыз (тіріле): - Аташым, әжешім, құрбыларыммен орманға барып серуендеп келейінші. Сендерге саңырауқұлақ, жидек теріп әкелем.                                             Ата: - Жарайды, қызым бара ғой. Бірақ құрбыларыңнан қалып қойма!                                                                                                                                                   Әже: (Машаға себетті созып): - Міне, себет ала бар. Айша (себетті итеріп): Тоңазытқышта тосап жетеді. Жидек теріп, қиналып қайтем...Себетсіз-ақ бара берем...                                                                                                                                                                                                                                                     (Әже тағы да күрсінеді. Айша құрбыларымен перденің артына барып биге дайындалады.)                                                                                                                                                  «Жапырақтар биі»                                                                                                                                         Бидің аяғында Айша себетке саңырауқұлақтарды жинайды, құрбылары кетіп қалады.                                                                                                                                         Ертегіші: қыз көптеген саңырауқұлақтарды көріп құрбыларынан қалып қойғанын байқамай тере береді. Айша ағаштың түбіріне отырып, себетті қасына қойып, жалғыз қалғанын түсініп, жылайды.                                                                                                   Айша: Құрбыларым, қайдасыңдар?                                                                                                                                                                                                    Қайдасыңдар, жан-достарым! (музыка «маленькие ежики»)                                                                                                                         Кірпі Айшаға жүгіріп келіп, Айшаны айналып билейді, айналады.                                                                    Кірпі: - не болды? Үйіңе бармай неге жылап отырсың?                                                                                            Айша,: -мен орманда адасып қалдым. Енді мені ешкім таба алмайды!                                                              Кірпі (ашуланып):- Неге олай айтасың?                                                                                                     Әжең болса сені іздеп жүр, атаң да уайымдап отыр, ал оның белі аурады ғой.                                                                    Айша,: Кірпі, көмектесші, өтінем.                                                                                                       Үйге дейін жолды көрсетіп жіберші.                                                                                                                                                  Үйге барып атам мен әжемді құшақтап, оларға әрдайым көмектесетін болам. Уәде берем.                                                                                                                              Кірпі: - Міне, мұның дұрыс енді.                                                                                                        Осы сертіңді ұмытпа.     Ал әзірше мына балалардың әнін, тақпағын тыңдап, көңіліңді жадырат, әрі қарай көре жатармыз.                                                          Ән «Алтын күз»                                                                                                                                                   Асаналі:

Күздің қазан айында

Алма армұрт піседі

Жапырақтар сарғайып

Сыбдыр сыбдыр етеді

Амир:

Күн суытып

Жапырақтар түседі

Астық жеміс жиылды

Қағбамызға құйылды

Айдана:

Думан толы астарлы

Күз мезгілі басталды

Күз әуені кеп жетті

Әнге бөлеп жастарды

Ислам:

Жеміс-жидек пісті

Қамбаға астық түсті

Қызу жұмыс басталып,

Жинап алды жан салып

Сұлтан:

Сап сары манай

Сап сары тоғай

Сонғы інін айтып

Құс кетті қайтып

Амина:

Алтын сары қызыл көк

Алуан алуан апырақ

Күзгі бақта күлімдеп

Көз тартады атырап

Нұрасыл:

Ән салындар күліндер

Жайнап гүлдей жүріндер

Күздің тойын тойлайық

Би билейік ойнайық

Кірпі: - Міне, көңілің жадыраған сияқты. Ал, енді үйіңе бара ғой. Мына соқпақ жолмен бара бер, сонда адаспай үйіңе жетесің.                          Айша кірпіге алғысын айтып, шеңбер бойымен жүгіріп, үйге қарай келеді.                                                                                                                                                                                    Ерт-ші: Айша кірпіге алғысын айтып, ауылға атасымен әжесіне жүгіріп келіп, құшақтайды. Содан бері ата, әже және Айша бір-біріне көмектесіп, бәріне сәлем айтып, көрші балаларға алма тарту етіп (әже себеттегі алмаларды ертегішіге береді) ұзақ өмір сүріпті, бүкіл ауылмен тойда көңілді би билепті. (Би «Күзгі Вальс» муз. Б. Савельева)                                                        Ерт-ші: Осымен біздің ертегіміз де аяқталады.                                                Балалар(бір дауыспен): - Ал бәрін түсінген сендер де – жарайсыңдар!                                                                                                                     Жүргізуші себеттегі алмалар мен балаларды алып топқа кетеді.     

Жүргізуші:Күздің кереметі, байлығы өте көп.Біздің дастарханымыз дәнді дақылдарға , көкөністерге, жеміс-жидектерге толы болады, бірақ осы байлыққа жету үшін, көп еңбек ету керек. Сондықтан, балалар сендер еңбекшіл болуларың қажет. Бүгінгі күз мерекесін жақсы тойладық. Әр отбасына бақ, береке әкелсін! Осымен  «Күз ертегісі» атты іс – шарамыз  аяқталды. Назарларыңызға көп – көп рахмет!